سیاست خارجی 2023 آمریکا در خاورمیانه

جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در دو سال اول ریاست جمهوری خود بسیار خوش شانس بوده است که از درگیری مداوم در خاورمیانه اجتناب کرده، جایی که اغلب ایده های سیاست خارجی ایالات متحده چه خوب و چه بد، در حال نابودی است. هرچند ممکن است بایدن در سال 2023 و پس از آن از خاورمیانه دوری کند. اولویت های اصلی دولت بایدن در سیاست خارجی، جنگ روسیه و اوکراین و قدرت در حال رشد چین است.با این حال، بایدن بزودی با قدرت های منطقه ای کوچک تر و در عین حال مصمم تر که مشتاق پیشبرد منافع خود هستند ولی تمایلی به اجرای استراتژی ایالات متحده ندارند، روبه رو خواهد شود. با وجود پنج کشور سوریه، عراق، لبنان، یمن و لیبی جهان عرب منبع بی ثباتی باقی خواهد ماند. البته به استثنای کشورهای ثروتمند خلیج فارس (عربستان سعودی و امارات متحده عربی) که به دنبال استقلال بیشتر از واشنگتن هستند و در عین حال اصرار بر حمایت ایالات متحده از آنها دارند. اما در واقع این دو قدرت غیر عربی، ایران و اسرائیل که یکی بزرگترین دشمن منطقه ای ایالات متحده و دیگری نزدیک ترین دوست منطقه ای آن هستند که ممکن است دستور کار دو سال آینده را تعیین کنند و پیامدهای آن بویژه برای امریکا مطلوب نخواهد بود.

اسرائیل
با بازگشت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به قدرت، دولت بایدن اکنون با افراطی ترین کابینه در تاریخ اسرائیل روبه رو شده است، کابینه ای که احتمالا باعث افزایش جدی تنش ها بر سر مساله فلسطین و برنامه هسته ای ایران خواهد شد. این ائتلاف(ائتلاف کابینه نتانیاهو) مصمم است تا سیستم دموکراتیک اسرائیل را تغییر و جامعه را در امتداد خطوط انحصارگرایانه یهودی تغییر دهد، با شهروندان عرب اسرائیل تنش ایجاد کند و در نهایت یک کشور فلسطینی با تنش زیاد بخصوص در غزه و کرانه باختری ایجاد شود. اینکه وضعیت در کرانه باختری چقدر بد می شود ممکن است به میزان نفوذ نتانیاهو بر شرکای ائتلافی خود مرتبط باشد که بشدت به آن نیاز دارد تا قانونی را تصویب کند که رویه قضایی را در این رژیم تغییر دهد. نتانیاهو برای خفه یا منحرف کردن شدیدترین سیاست های راست افراطی هر کاری که از دستش برمی آید انجام می دهد، اما به سختی می توان دید که چگونه می تواند آنها را کاملا کنترل کند و سخت تر از آن آینده رژیم مبهم است.
ایتامار بن گویر که اکنون وزیر امنیت ملی شده است بر کرسی نشسته که به دنبال ایجاد هرج و مرج در اسرائیل است. وی 2000 نیروی اضافی را که از نیروهای دفاعی اسرائیل به پلیس اضافه شده است در دست خواهد داشت. نیروی پلیس ملی اسرائیل او آزاد خواهد بود تا قوانین درگیری و تاکتیک های سرکوب را به روزرسانی کند. بویژه در شهرهای مختلط که اعراب و یهودیان در آن تعامل دارند. او می تواند نیروها را از کرانه باختری به نقب یا سایر شهرها هدایت کند که نه تنها به او قدرت بی سابقه ای در خط سبز (خط تعامل بین شهروندان صهیونیست و فلسطینی ها) می بخشد، بلکه در واقع با ایجاد یک صلاحیت قضایی واحد برای اجرای قانون در اسرائیل، باعث افزایش تنش ها بین فلسطینی ها و صهیونیست ها خواهد شد. هر تعداد از اقدامات تحریک آمیز می تواند باعث ناآرامی های گسترده تری شود که برخی گروه های فلسطینی می توانند از آن بهره برداری کنند، کافی است به وضعیت چند هفته اخیر در سرزمین های اشغالی نگاه اجمالی صورت بگیرد، می توان افزایش تنش ها را مشاهده کرد. تشکیلات خودگردان فلسطین توانایی و شاید اراده کمک به کنترل فلسطینی ها را از دست داده است و این تنها تندروها را در میان اسرائیلی ها تشویق خواهد کرد تا در چرخه تداومی خشونت و تروریسم شرکت کنند.این می تواند بحرانی دیگر به مشکلات بایدن بیفزاید. بسته به اینکه وضعیت چقدر بد می شود، بایدن احتمالا با اقدامی در شورای امنیت سازمان ملل متحد روبه رو خواهد شد و او را مجبور به دفاع یا انتقاد از اسرائیل خواهد کرد و این به نفع وضعیت سیاسی بایدن نیست که بین جمهوری خواهان که خواستار حمایت او از اسرائیل هستند و تعداد فزاینده ای از مترقیان در حزب دموکرات که از او می خواهند از اقدامات اسرائیل علیه فلسطینیان انتقاد کند، گرفتار شود. متحدان اروپایی او را تحت فشار قرار خواهند داد تا نتانیاهو را مهار کند، همان طور که کشورهای پیمان ابراهام نیز این کار را انجام می دهند. در نتیجه شناور شدن ناآرامی و خشونت جدی خواهد بود.
همان طور که در ماه مه 2021 به وقوع پیوست، حماس اقدامات علیه اسرائیل در قدس را برای تشدید تنش جدی با اسرائیل که تقریبا دو هفته به طول انجامید، به کار گرفت و بایدن شخصا مجبور شد با نتانیاهو و مصر برای برقراری آتش بس میانجیگری کند. این درگیری منجر به کشته شدن حداقل 256 فلسطینی از جمله 67 کودک شد. به نظر می رسد رویارویی بعدی براحتی می تواند بسیار بدتر باشد.

سیاست بایدن در برابر ایران
اگر بازگشت نتانیاهو تنش ها را در جبهه فلسطین افزایش دهد، ممکن است به افزایش فوریت موضوع هسته ای ایران نیز کمک کند. نتانیاهو تهدید هسته ای ایران را موضوع اصلی خود قرار داده است. به نظر می رسد او بیش از هر زمان دیگری از پیشرفت هسته ای ایران احساس خطر می کند. نتانیاهو در اواخر دسامبر 2022 گفت: «من به یک دلیل اصلی به قدرت برگشتم، تا هر کاری که می توانم برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای انجام دهم.»
قطع نظر از اینکه گفته می شود دورنمای بازگشت به توافق هسته ای در این مقطع دور بعید به نظر می رسد، بایدن حتی ماه گذشته اعتراف کرد که این توافق مرده است، اگرچه نمی خواست آن را علنی بگوید. اسرائیل که بیشترین ضرر را از یک ایران مجهز به سلاح هسته ای دارد، به طور فزاینده ای در مورد ذخایر ایران عصبی می شود که با ترغیب دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق امریکا برای کنار گذاشتن توافق هسته ای، به پیشرفت برنامه هستی ایران کمک کرد. از تابستان گذشته، بنی گانتز، وزیر دفاع وقت اسرائیل، ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی وقت اسرائیل و دیوید بارنیا، رئیس موساد، به واشنگتن سفر کرده اند تا از دولت بایدن بخواهند برای حمله به ایران برنامه ریزی کند و دور دیگری از رزمایش های مشترک را انجام دهد.25 اکتبر 2022، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده از برنامه های نظامی ایالات متحده مطلع و تمرین پیشنهادی برنامه ریزی شد.
در حالی که گانتز آماده ترک سمت خود با روی کار آمدن یک دولت جدید بود، گفت که نیاز به مسدود کردن برنامه هسته ای ایران از نظر نظامی چیزی است که اکثر اسرائیلی ها با آن موافق هستند و این صرف نظر از وابستگی حزبی آنها است. مقامات امریکایی از پیش بینی اجتناب کرده اند، اما هیچ یک از کارشناسان درز اطلاعات اسرائیل درباره برنامه ریزی شدیدتر امریکا و اسرائیل برای نوعی حمله به ایران را رد نکرده اند.
فقط ایالات متحده این توانایی را دارد که سانتریفیوژهای عمیقا مدفون شده را بدون قرار دادن نیروها روی زمین برای ضربه زدن به ایران نابود کند. فقط ایالات متحده این هواپیماها را دارد که قادر به حمل سلاح های قابل نفوذ به لایه های زیرین هستند. پایگاه هایی در سمت عربی خلیج فارس و نیروی هوایی مستقر در دریا برای انجام یک عملیات هماهنگ هوایی پایدار برای از بین بردن پدافند هوایی ایران عمل خواهد کرد.
برنامه هایی برای انجام این کار در دولت اوباما ایجاد شد و بخوبی توسعه یافته است. البته اسرائیل می تواند با پرتاب موشک ها از زیردریایی های خود، پیوستن به ایالات متحده در حملات هوایی، اشتراک گذاری اطلاعات و انجام خرابکاری ها و ترورهایی که ممکن است پاسخ ایران را مختل کند، به امریکا کمک کند.
بنابراین، جهان در حال حاضر با ایران با انگیزه های قوی برای ادامه غنی سازی و شهرت بین المللی مواجه است که هزینه دیپلماتیک اقدام را برای مهاجم کاهش می دهد. دولت ایالات متحده با وجود روابط پرتنش با اسرائیل، حمایت خود را از عملیات ترکیبی علیه ایران کاملا واضح اعلام کرده است.
البته باید پرسید که چقدر از اینها شبیه یک نمایش است. دست نگه داشتن ایالات متحده می تواند بیشتر در مورد اطمینان دادن به اسرائیل از حضور ایالات متحده باشد و در عین حال این پیام را منتقل کند که اسرائیل نمی تواند به تنهایی موفق شود. به بیان ملایم، بایدن نباید انتظار خبرهای خوب زیادی از خاورمیانه در سال آینده داشته باشد. ظرفیت واشنگتن برای شکل دادن به رویدادها، چه رسد به کنترل آنها، به دو چالشی که او با آن مواجه است محدود می شود: چگونگی جلوگیری از انفجار بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها و نحوه ترمز گذاشتن بر برنامه هسته ای ایران گزینه های بایدن از بد به بدتر پیش می رود.
می توان احساس کرد که هم در مورد ایران و هم در مورد فلسطین، ایالات متحده بدون درک روشنی از اینکه دقیقا چه باید بکند، در حال دست و پا زدن است. تغییر وضعیت بازدارندگی قاطعانه تر با تهدید به جنگ در صورتی که ایران بیش از حد پیش برود، ممکن است زمان ببرد، اما زمان در نهایت تمام می شود و امریکا باید تصمیم بگیرد از سویی دیگر حتی اگر بدترین شیوه های دولت جدید اسرائیل محقق نشود، مساله نبرد فلسطینی ها و اسرائیلی ها، صرفا یک مساله زمانی است و دیر یا زود محقق خواهد شد. به طور خلاصه، وضعیتی که بایدن با آن مواجه است، احتمالا بدتر هم خواهد شد.