چگونه محور مقاومت نقشه ژئوپلتیک جهان را تغییر داد؟

تصمیم جنگ اوکراین سال ها پیش گرفته شده بود،حتی پیش از جنگ سوریه؛ این جمله شاید در نگاه اول عجیب به نظر برسد، اما با بررسی برخی قرائن می توان به این نکته پی برد. اگر به دلایل جنگ سوریه نگاه کنیم، متوجه دو نکته مهم خواهیم شد؛ نکته اول که بسیار برجسته شد، نزدیکی دمشق به تهران و قرار گرفتن در محور مقاومت و کمک به گروه های مقاومت در فلسطین و لبنان بود که به نظر دلیل چندان منطقی نمی توانست به حساب آید، اما دلیل بعدی که اصلی ترین و مهم ترین دلیل بود، مساله عبور خط لوله گاز قطر از سوریه، رسیدن آن به ترکیه و سپس اروپا بود. این خط لوله قرار بود با سرمایه گذاری شرکت توتال فرانسه در میدان گازی پارس جنوبی در قالب ساخت چند پالایشگاه گاز سی ان جی، گاز قطر را از خاک عربستان به اردن، از آنجا به سوریه منتقل کند.
این مساله را آنهایی که تحولات سوریه را از نزدیک بررسی کرده اند بخوبی می دانند عبور این خط لوله گاز از خاک سوریه چقدر مهم بود. رابرت اف کندی در نشریه پولیتیکو که در اسفندماه 1394 منتشر شده است می نویسد: «جنگ ما علیه بشار اسد از اعتراضات صلح آمیز مردمی موسوم به بهار عربی در سال 2011 آغاز نشد بلکه از سال 2000 و هنگامی که قطر پیشنهاد احداث خط لوله 10 میلیارد دلاری به طول هزار و 500 کیلومتر را از طریق عربستان سعودی، اردن، سوریه و ترکیه مطرح کرد آغاز شد. میدان گازی پارس جنوبی (گنبد شمالی)، غنی ترین میدان گازی طبیعی در جهان بین ایران و قطر مشترک است.»
در سال 2000 میلادی، قطر به نیابت از امریکا این پیشنهاد را به سوری ها داد، اما در سال 2009 بشار اسد رئیس جمهور سوریه به قطری ها گفت که نمی تواند متحدان خود را که دارندگان بزرگ گاز هستند، رها کند و به این طرح بپیوندد! کمتر از دو سال پس از این پاسخ، جنگ علیه دولت مرکزی سوریه شروع شد و قرار هم بود با سرنگونی بشار اسد، دولت وابسته به غرب، سعودی، ترکیه و صهیونیست ها در دمشق بر سر کار آید و این پروژه هم اجرایی شود. آن روزها امریکا و اروپا به شدت به این خط لوله امید بسته بودند، چرا که در آن تاریخ، کشورهای اروپایی 30 درصد گاز خود را از روسیه تامین می کردند و می خواستند هر چه سریع تر از زیر سلطه روس ها خارج شوند، اما در حالی که غربی ها منتظر بودند که آیا می شود به گاز قطر دست پیدا کرد یا خیر، جنگ را در سوریه شروع کردند. در واقع، آنها از سال 2000 که این پیشنهاد را به سوریه دادند، همزمان با طرح گسترش ناتو به شرق که می دانستند حساسیت های روسیه را به دنبال خواهد داشت، دنبال منبع مطمئنی برای جایگزینی گاز روسیه می گشتند، اما سوری ها در این مورد پایمردی کرده و آن پایمردی هر چند به بهای نابودی بسیاری از شهرهای این کشور به پایان رسید، اما نقشه جهان را عوض کرد. در واقع سوری ها و محور مقاومت با مقاومت تاریخی خود، آنچه را امروز در اروپا می گذرد، پایه گذاری کردند. در حقیقت از همان ابتدای شروع این هزاره و با پیشنهاد قطر به سوریه، مشخص بود که غربی ها به دنبال جنگ با روسیه هستند.
در اینجا برخی نکات تاریخی وجود دارد که شاید جالب باشد؛ سال 2011 و همزمان با شروع جنگ علیه ملت، دولت وارتش سوریه و با ناامیدی غربی ها از رسیدن به گاز قطر، آنها بنای ساخت خط لوله گاز نورد استریم 1 را گذاشتند؛ ساخت خط لوله گاز نورد استریم 1 در سال 2011، درست در سال شروع بحران و جنگ در سوریه شروع شد. هر چه زمان گذشت، میزان وابستگی گاز اروپا به روسیه بیشتر شد تا آنکه سال 2014 جنگ اول اوکراین شکل گرفت. در مورد این جنگ هم روشن است که داستان از چه قرار است و چرا روس ها وارد نبرد شدند؛ اشتراکات بین جامعه روسیه و شبه جزیره کریمه باعث به وجود آمدن یک هویت مشترک میان دو جامعه شده بود. هویت مشترکی که هم در گسترش بحران و هم در موفقیت آمیز بودن الحاق نقش مهمی ایفا کرد، زیرا پس از شروع بحران بویژه پس از روی کار آمدن دولت جدید و اتخاذ سیاست های تبعیض آمیز و ضد روسی که باعث تشدید تنش ها و اقدامات خشونت آمیز ارتش اوکراین در مناطق شرقی این کشور شد، روس تباران اوکراین همسو با رهبران روسیه، دولت جدید اوکراین را نامشروع و برآمده از یک کودتا دانستند و از روسیه درخواست کمک کردند. روسیه نیز از این اتفاقات و درخواست، نهایت استفاده را برد و ابتدا شبه جزیره کریمه را تصرف و سپس در یک همه پرسی با رای بالای مردم آن، این منطقه را به روسیه ملحق کرد.
درباره جنگ اوکراین نیز از مدت ها قبل مقدمات جنگ به بهانه های مختلف چیده شده بود. از زمان فروپاشی شوروی کشورهای غربی و کانون های قدرت و ثروت یهودی در این کشور نفوذ کرده و سلطه عجیبی بر اوکراین پیدا کردند. انقلاب و کودتای رنگی در اوکراین باعث بروز اولین جنگ شد اما جریان گاز روسیه به اروپا قطع نشد. گاز ارزان روسیه باعث شکوفایی اقتصادی کشورهای اروپایی بویژه آلمان شد. اروپایی ها بسیار امیدوار بودند حالا که به گاز قطر نرسیده اند، می توانند روی گاز ایران سرمایه گذاری کرده و با منابع بی پایان گاز ایران خود را از روس ها جدا کنند. بنابراین چشم امیدشان به برجام بود و صحبت های بسیاری هم در این زمینه شد.
اروپایی ها امیدوار بودند که از طریق ترکیه به گاز قابل اتکای ایران دسترسی پیدا کنند و حتی پیشنهاد کردند که قطری ها بخشی از گاز خود را با ایران سوآپ کنند (هر چند این مساله بارها مطرح شد اما کسی توجهی به آن نکرد) اما در ماه مه سال 2018 ترامپ از برجام خارج شد و تمام آمال و آرزوهای اروپایی ها به یاس تبدیل شد. چند هفته پس از خروج ترامپ از برجام و ناامیدی کشورهای اروپایی، کلنگ ساخت خط لوله گاز نورد استریم 2 زده شد. به این تاریخ ها بسیار باید دقت کرد؛ نورد استریم1 همزمان با شروع جنگ در سوریه و نورداستریم 2 همزمان با تحریم گسترده و کمرشکن علیه ایران کلنگ خوردند.
کشورهای اروپایی که سال 2014 و 2015 با برگزاری مجمع مینسک و بازی دادن روس ها امیدوار بودند که همزمان با تقویت بنیه نظامی اوکراین بتوانند منابع جایگزین انرژی را پیدا کنند هیچ توفیقی در این زمینه پیدا نکردند. پس از تصرف کریمه توسط روس ها، آنها یک سال بعد نیروهای خود را راهی سوریه کردند تا به شکلی مطمئن تر در کنار محور مقاومت در برابر طرح های توسعه طلبانه غرب که زیر لوای پر طمطراق حقوق بشر، دموکراسی و مبارزه با دیکتاتوری علیه سوریه شکل گرفته بود، دست به مبارزه بزنند.
بیش از 80 کشور جهان در مقابل ایران، روسیه، سوریه و حزب الله لبنان ایستاده بودند، اما در نهایت همه این 80 کشور که برای نابودی سوریه بیش از 600 میلیارد دلار هزینه کردند شکست خوردند. اروپایی ها نیز بر اثر حماقت خود و زیاده خواهی امریکا بازنده بزرگ جنگ در سوریه، تحریم ایران و جنگ علیه اوکراین شدند، هر چند حاضر به اعتراف در این زمینه نخواهند بود. تصمیم به جنگ علیه روسیه در اوکراین بیش از 20 سال پیش گرفته شده بود، اما دستگاه محاسباتی غرب مانند همیشه اشتباه کرد و در همه موارد با وجود تحمیل هزینه های هنگفت بر ایران، سوریه و روسیه اما خودش هم بازنده ای تمام عیار از آب درآمد.
این موضوع نشان می دهد که غربی ها تا چه اندازه برای آینده برنامه ریزی کرده و چگونه حساب و کتاب می کنند. حقیقت آن است که آنها روی چند مساله مهم هیچ حسابی نکرده بودند؛ نخست مقاومت تاریخی و مردانه ملت، دولت و ارتش سوریه، دوم قدرت و ریسک ایران برای مداخله در سوریه و سوم نیز حضور عملیاتی روس ها در سوریه. در مورد ایران نیز آنها در مخیله شان نمی گنجید که ایران همزمان با شدیدترین تحریم های تاریخ علیه یک کشور همزمان در چند جبهه با آنها وارد نبرد شده و پیروز از این میدان بیرون بیاید.
محور مقاومت با مقاومت تاریخی و خیره کننده خود در طول دو دهه گذشته از جنگ های چندگانه در یمن تا انتفاضه مسجد الاقصی، جنگ 33 روزه، جنگ های متعدد علیه باریکه غزه، جنگ در سوریه و عراق و سپس یمن با محوریت ایرانی که سرتا پا تحریم شده بود، نقشه جهان را عوض کرد. از کنار این مساله نباید به سادگی عبور کرد؛ این موضوع بسیار مهم است و باید آن را از ابعاد مختلف مورد تامل قرار داد، بویژه آنکه کشورهای غربی و رسانه های آن نمی خواهند اجازه دهند مخاطب مستقل و آزاد و رها فکر کند و درست تصمیم بگیرد. جبهه مقاومت با نقش آفرینی ایران سال هاست که در حال نبرد نابرابر با غرب است اما همیشه پیروز این میدان بوده است.