خودآگاهی ملی از نهضت نفت تا عبور از بلوای 1401

پاییز 1401 یکی از متفاوت ترین فصل های بعد از انقلاب بود که کشور با یکی از بزرگ ترین بحران های امنیتی و شکل جدیدی از جنگ ترکیبی مواجه شد به طوری که این بحران حدود سه ماه تمام ساحات و اشکال اداره کشور را تحت تاثیر قرار داد.گرچه دولت سعی کرد به عنوان قوه مجریه از این حاشیه سازی در مسیر پیشرفت کشور فاصله بگیرد اما سرریز اجتماعی آن چندماه کشور را به حاشیه کشاند؛ حجم و گستره این بلوا به حدی بود که برخی کشورهای متخاصم به جز دشمنان سنتی یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی حتی انگلیس و فرانسه هم که تندتر از واشنگتن علیه ایران فعال شده بودند، تصور می کردند جمهوری اسلامی تضعیف شده است و لندن به اتاق جنگ رسانه و پاریس به پناهگاه اپوزیسیون تبدیل شده بود.بی سابقه بودن این بحران از این جهت بود که از چهره های هالیوود تا اینفلوئنسرهای غربی علیه ایران آرایش جنگی گرفته بودند و این جنگ نرم در کنار رفتارهای تند دولت های اروپایی به یکی از ابزار مهم اروپا برای عقده گشایی علیه اسلام تبدیل شده بود.رادیکال شدن فضا و عریان شدن خشونت های خیابانی با محوریت تجزیه طلبان و براندازان سبب شده بود تصور جمع شدن این بحران سخت به نظر برسد، اما تجربه مهم جمهوری اسلامی در مواجهه با جریان منافقین و جنگ خیابانی آنها در دهه 60 سبب شد که این بحران به خوبی مهار شود. البته در تحلیل این جریان داخلی برخی تحلیلگران منتسب به جریان روشنفکری هم اعتراضات پاییز 1401 را یک اعتراض نظام مند سیاسی و موثر نمی دانند و تاکید دارند آنچه در این سه ماه گذشت شباهتی به یک جنبش اعتراضی ندارد، چراکه هیچ یک از مولفه های لازم از جمله چشم انداز، جریان لیدری و هدف مشخص کوتاه مدت را نداشت و صرفا برآمده از احساسات ناشی از یک مساله حاد اجتماعی بود که البته در اصلاح حکمرانی هم مورد توجه قرار گرفت.از سوی دیگر ایران با عبور از یکی از بزرگ ترین بحران‎های پساانقلاب تسویه مهمی را پشت سر گذاشت که نتایج داخلی و خارجی قابل توجهی داشت. از جمله این که حذف آمریکا از معادلات غرب آسیا، توافق با عربستان و نزدیک شدن ایران به کشورهای همسایه و حاشیه خلیج فارس از ملموس ترین نتایج کوتاه مدت آن است که برآمده از ایران قوی است. آنچه در ادامه می آید گفت وگوی جام جم با عباس سلیمی نمین، مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران است که محوری ترین بحث او نقش مردم و خودآگاهی ملی در عبور از بحران های مختلف از صدسال گذشته تاکنون است؛ مشروح این گفت وگو از لنز نگاه تان می گذرد.