اعلام غافلگیرکننده عربستان سعودی در چهارم ژوئن مبنی بر کاهش تولید نفت، کمی موجب بالا رفتن قیمت ها شد. اما تولید کنندگان آمریکایی نقش مهمی در توازن قدرت زیاد عربستان سعودی در بازار جهانی انرژی دارند.
با ستایش جو بایدن از انرژی سبز و سیاست های منطبق با آن، شایعهپراکنی ها در مورد برچیده شدن صنعت سوخت های فسیلی آمریکا زودتر از حد انتظار قوت گرفته است.
البته بایدن همچنین به اهمیت سوختهای کربنی اذعان کرده است، و با ملایمت بیشتری راجع به صنعتی که زمانی آن را به دایناسوری ناخواسته تشبیه میکرد، سخن گفته است. در همین حال، تولید نفت و گاز طبیعی ایالات متحده به پایینترین حد و صادرات آن به بالاترین حد خود رسیده است.
کاهش تولید نفت عربستان که قرار است در ماه ژوئیه اجرایی شود، می تواند روزانه یک میلیون بشکه یا حدودا یک درصد از کل عرضه را از بازار جهانی خارج کند. چنین مقداری ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما با وجود بازارهای نسبتاً فشرده، تغییرات کوچک حاشیهای می تواند بر روی قیمت ها تأثیرگذار باشد. با انتشار این خبر، قیمت نفت تقریبا یک دلار افزایش یافت و به حدود 77 دلار به ازای هر بشکه نفت خام برنت (مرجع جهانی قیمتگذاری نفت) رسید.
البته این جهش بسیار کمتری نسبت به ماه آوریل است، زمانی که کاهش غیرمنتظره 500 هزار بشکه ای توسط عربستان سعودی و دیگر اعضای سازمان اوپک پلاس در یک روز باعث افزایش 5 دلاری قیمت نفت خام برنت شد. بازار جهانی نفت در نوسان دائمی است، به ویژه در وضعیت فعلی که جنگ روسیه و اوکراین در جریان است و محصولات انرژی تولیدی روسیه مورد تحریم قرار گرفته است. اما در طی یک سال گذشته، افزایش تولید در ایالات متحده از مهمترین عوامل کمککننده به ایجاد ثبات در بازارهای جهانی بوده است.
تولید نفت خام در ایالات متحده در پایان سال 2019، درست قبل از همه گیری کرونا، به نقطهی اوج 13 میلیون بشکه در روز رسید و سپس در سال 2021 به کمتر از 10 میلیون بشکه در روز کاهش یافت، زیرا کاهش تقاضا باعث سقوط قیمت ها و خروج میلیاردها دلار از صنعت نفت شد. زمانی که بایدن در سال 2021 به ریاست جمهوری رسید، به طور مصرانه خواستار جایگزین شدن انرژی های تجدیدپذیر و در نهایت حذف سوخت های فسیلی شد.
منبع عکس: سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده
پس از انتشار این سخنان، قیمت نفت افزایش یافت و قیمت بنزین در اواسط سال 2022 به 5 دلار به ازای هر گالن رسید. این اتفاق باعث شد بایدن لحن خود را تغییر دهد و برای کاهش دادن قیمت ها، به شرکت های آمریکایی فشار آورد تا نفت و گاز بیشتری تولید کنند. اما در مقابل، شرکت های حفاری که از دوران همهگیری کرونا و همچنین سالها تولید بیش از حد قبل دوران همهگیری دچار زیان مالی شده بودند، به این اقدام بایدن اعتراض کردند و گفتند اکنون زمان آن است که سودآوری در اولویت قرار گیرد، نه پیشرفت و سهم بازار.
علاوه بر موارد یاد شده، شرکت های حفاری، دشواری یافتن تعمیرکاران دکل و افزایش قیمت ناشی از تورم قطعات مورد نیاز برای توسعه حفاری را به دلایل خود افزودند.
با وجود موارد یاد شده، طبق آخرین اطلاعات منتشر شده توسط سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولیدات نفت ایالات متحده در حال افزایش بوده است و از 11.7 میلیون بشکه در روز در سال گذشته به 12.7 میلیون بشکه در ماه مارس سال جاری رسیده است.
بنابراین سطح تولید فعلی فقط 2.3 درصد کمتر از رکورد تولید در سال 2019 است. بر اساس پیشبینی سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولیدات نفت این کشور تا سال 2024 در همین سطح باقی خواهد ماند.
اما مهم تر از همه شاید آن باشد که ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری در حال صادر کردن فرآورده های نفتی است. صادرات نفت خام و فراورده های آن، مانند بنزین و سوخت جت، به بالاترین میزان خود در ماه مارس رسیده است. شرکت خدمات مالی و بانک سرمایهگذاری آمریکا (Citi Group) در یک یادداشت تحقیقاتی در اول ژوئن به این موضوع اشاره کرد که رکورد زدن صادرات نفت ایالات متحده، به جبران کاهش عرضه جهانی و کنترل قیمت ها کمک می کند. این اقدام ایالات متحده در مقابل عربستان سعودی، مصداق ضربالمثل «زدی ضربتی، ضربتی نوش کن» محسوب می شود.
تولید گاز طبیعی ایالات متحده همانند صادرات آن به شکل گاز طبیعی مایع یا LNG در بالاترین حد خود قرار دارد. با توقف حداکثری صادرات گاز از روسیه، که در گذشته بزرگترین تامینکننده گاز اروپا بوده است، افزایش صادرات گاز مایع طبیعی ایالات متحده به اروپا بود که به جلوگیری از بحران انرژی در زمستان کمک کرد. از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال 2022، جهت گردش انرژی جهان به طرز چشمگیری تغییر کرده است. تحریم نفت و گاز روسیه توسط غرب، این کشور را مجبور کرده است تا در جای دیگری برای نفت و گاز خود مشتری پیدا کند و منابع جدید انرژی جای خالی روسیه را در بازار پر کند. اما موردی که بدون تغییر باقی مانده این است که، ایالات متحده همچنان بزرگترین تولیدکننده نفت و گاز جهان و نیرویی تنومند در بازارهای جهانی انرژی است.
منبع عکس: سازمان اطلاعات انرژی ایالات متحده
قبل از همهگیری کرونا، نوعی جنگ تولیدی بین تولیدکنندگان نفت اوپک پلاس و شرکت های انرژی آمریکا با استفاده از فناوری جدید هیدروفرکینگ یا «فرکینگ» به معنی شکست هیدرولیکی که کاربرد آن دستیابی به ذخایر عظیم هنگام از دسترس خارج شدن این ذخایر است، در گرفت. در این هنگام، با افزایش سرسام آور تولیدات ایالات متحده، کشورهای عضو اوپک به رهبری عربستان سعودی هم تولید خود را افزایش دادند. هدف هر دو طرف از این اقدام، به دست آوردن و یا حداقل حفظ سهم بازار بود. در چنین شرایطی مصرف کنندگان خوششانس تر از همه بودند چرا که از سال 2014 تا 2020، قیمتهای انرژی به شدت رو به کاهش رفت و در آوریل سال 2020 در زمانی کوتاه به شکل سرسامآوری به اوج رسید، همان زمانی که قیمت نفت برای مدت کوتاهی منفی شد.
از آن زمان، تولیدکنندگان آمریکایی قول «انضباط سرمایه» را داده اند و به جای سرمایه گذاری در ظرفیت های جدید، در حال برگرداندن پول به سهامداران از طریق پرداخت سود یا بازخرید سهام هستند. به نظر میرسید شرکت های آمریکایی که در حال مراقبت از بخش زیاندیده دوران کرونا بودند، کنترل بازار را به کشورهای اوپکپلاسِ دارای شرکت های نفت ملی واگذار کردند که با توجه به توانایی خود در جذب سهامداران و سرمایهگذاران میتوانستند به سرمایهگذاری ادامه بدهند.
با این حال، شرکت های نفت و گاز ایالات متحده سرمایه گذاری خود را از سال 2022 تا کنون، پس از سقوط شدیدی که از سال 2019 تا 2021 داشتند، افزایش دادند. دلیل این افزایش درخواست بایدن از آنان نیست، بلکه آنها می توانند با قیمت نفت در محدوده 70 دلار یا بالاتر پول خوبی به دست آورند و معتقد هستند که قیمت ها برای توجیه سرمایهگذاری، به اندازه کافی در این محدوده باقی خواهند ماند.
از آن جایی که شرکتهای انرژی ایالات متحده متعلق به بخش خصوصی هستند، بایدن نمیتواند مانند عربستان سعودی و دیگر کشورهای اوپکپلاس از آنها بهعنوان ابزاری برای دولت استفاده کند. با این وجود صنعت انرژی ایالات متحده برای مقابله با سیاست عربستان سعودی در راستای محدود نگه داشتن عرضه و بالا نگه داشتن قیمت ها کمک می کند. این موارد میتواند برای مصرف کنندگان پیامآور آن باشد که هر دو طرف ممکن است درگیر نبرد طولانی مدت دیگری بشوند.
ترجمه از محسن آقابابایی دستجردی، جامعه تحلیلی گویا
منبع:
https://finance.yahoo.com/news/the-opec-us-battle-is-back-on-200830646.html